Дүниеге дені сау сәби келсін десеңіз....

Жүктілікті жоспарлаудың ана мен бала денсаулығы үшін маңыздылығы туралы өңірімізге белгілі, жоғары санатты акушер-гинеколог Баданова Роза Әбілқайырқызымен болған сұхбатты назарларыңызға ұсынамыз.

-Роза Әбілқайырқызы, алғашқы сауалымызды жүктілікті жоспарлау не үшін қажет, оның басты мақсаты қандай деген сауалдан бастасақ?

-Жүктілікті жоспарлау жөніндегі іс-шаралардың басты мақсаты - ерлі-зайыптыларға бақытты ата-ана болуға және дені сау баланың дүниеге келуіне мүмкіндік береді. Жүктілік өз еркімен және жақсы жоспарланған болуы керек. Мұндай тәсіл ана мен баланың денсаулығы үшін барлық қатерлерді барынша азайтуға мүмкіндік береді.

Жүктілікке дайындықты кем дегенде 3 ай бұрын бастау керек — медициналық тексеруден өту және өмір салты мен тамақтануды дұрыс ұстану керек. Қандай да бір аурулар, мысалы, жыныстық инфекциялар анықталған жағдайда, осы мерзімге емдеу уақыты қосылуы керек. Мұндай тәсілде жүктіліктің қолайлы ағымына және дені сау баланың туылуына үлкен үміт артуға болады. Осы маңызды оқиғаға дайындық бірнеше кезеңнен тұрады және олардың әрқайсысы маңызды рөл атқарады.

-Жүктілікті жоспарлаудың негізгі кезеңдеріне толығырақ тоқталсаңыз?

-Жүктілікті жоспарлау мынадай кезеңдерден тұрады:

1. Бірінші кезең - болашақ ата-аналарды сауықтыру.

Жүктілікті жоспарлау кезінде медициналық тексерістен өтуі қажет. Ер адам мен әйел адамның жыныстық жолмен берілетін аурулардың бар-жоқтығын, сондай-ақ гепатитпен ауыратынын тексеру маңызды. Ол үшін гинеколог пен урологқа бару қажет. Оң нәтиже алған жағдайда емнен өту керек, себебі мұндай аурулар жүктілікке кедергі келтіруі немесе асқындыруы мүмкін.

Кез-келген созылмалы ауру болған жағдайда ата-анасының біреуінде оны емдеу немесе тұрақты ремиссияға қол жеткізу қажет. Созылмалы аурумен тек ер адам ғана ауыратын болса да, ол жыныстық жолмен берілмеген жагдайда да, емдеу қажет. Өйткені, ауру кез келген уақытта қозады, ал егер бұл уақытта жүктілік, пайда болған жағдайда онда болашақ анаға да жұғуы мүмкін.

Егер емдеу дәрілерді, әсіресе антибиотиктерді, стероидтарды немесе гормоналды препараттарды қабылдауды ұйғарса, емдеуші дәрігерден қабылдауды аяқтағаннан кейін қанша уақыт өткеннен кейін жүктіліктің пайда болған жағдайда жоспарлау мүмкіндігін анықтау қажет.

2. Әйел үшін екінші кезең – ағзаны жүктілікке, ал ер адам үшін тұжырымдамаға дайындау.

Зиянды әдеттерден құтылыңыз.

Темекі шегуді, алкогольді ішімдіктерді үнемі қабылдауды, есірткіні қабылдаудан болашақ ата-аналар құтылуы тиіс.

Біріншіден, мұндай әдеттер ағзаны тұтастай әлсіретіп, бірқатар созылмалы ауруларға алып келеді.

Екіншіден, олар ұрықтың дамуына ұрықтан кейінгі алғашқы күннен бастап жағымсыз әсер етуі мүмкін, сондықтан олардан алдын ала құтылу керек. Зиянды әдеттерден бас тарту алдымен стресс тудыратынын ескеру керек, оны жүктілік кезеңінде емес, жүктілік басталғанға дейін ойлану керек.

Салауатты өмір салтын ұстаныңыз.

Жағымды көңіл-күй, ұйқы және демалыс режимін сақтау, қалыпты дене белсенділігі, таза ауада серуендеу, тамақтанудың теңдестірілген рационы — салауатты өмір салтының ,әсіресе болашақ ата-аналар үшін маңызды болып табылады. Олар түрлі сынақтарды бастан өткеріп, өз денсаулығына үнемі қамқорлық жасау пайдалы әдетке айналуы тиіс.

Жүктілікті жоспарлау кезінде дұрыс тамақтану рационын әзірлеңіз.

Баланың денсаулығы тек жүкті және бала емізетін әйелдің тамақтануына ғана емес, сонымен қатар ата-анасының екеуінің де диетасына де байланысты. Сонымен қатар, әйел алғашқы айда өз жүктілігі туралы білмейді, ал бала ағзасының өмірлік маңызды жүйесін қалыптастыру басталады. Сондықтан жекелеген қоректік заттардың, минералдардың және витаминдердің (нутриенттердің) жетіспеушілігінің алдын алу керек.

Дәрігерлер жиі фолий қышқылы бар витаминді-минералды кешендерді қабылдауды болжанған жүктілік алдында 3 ай бұрын бастауға кеңес береді. Жүкті болу алдында ерлі-зайыптылардың екеуінде де дайындық 2-3 айға созылуы тиіс.

-Жоспарлау нәтижелі болмаған жағдайда не істеу керек?

- Жүктілік - жоспарлауды аяқтайды. Егер ол бірінші әрекеттен кейін болмаса, үмітті үзбеу керек. Жыл бойы жүктілік болмаған жағдайда , мамандардың көмегіне жүгіну қажет.

Егер осы кезеңде жүктілік туындамаған жағдайда немесе болашақ ата-аналардың біреуінде репродуктивті функцияның бұзылуын (мысалы, етеккір циклі) анықтауға негіз болатын денсаулықта ауытқулар байқалса, онда тиісті дәрігерге барып, оған жүктілікті жоспарлау туралы сұрақтар қоюы қажет.

Жүктілікті жоспарлаудың барлық кезеңдері маңызды. Оларды елемеуге тырысыңыз. Жүктілікті жоспарлау сіз үшін ұзақ болып көрінсе, болашақ баланың денсаулығы туралы ойланыңыз.

Болашақ баланың денсаулығы тек ата-аналардың әл-ауқаты, табыстылығы мен бақытына ғана байланысты. Ал мұның бәрі мықты денсаулықсыз мүмкін емес.

-Жүктілікті жоспарлау туралы тәжірибелі маман ретінде ұсынған маңызды ақыл-кеңесіңіз үшін Сізге, Роза Әбілқайырқызы, зор алғысымызды білдіреміз. Еңбегіңіз жемісті болсын, бақытты аналардың алғысына бөлене беріңіз.

Суреттер автордыкі