Финансовый бунт поколения Z

Поколение Z меняет традиционные финансовые модели. Они не стремятся копить десятилетиями, а активно использует финтех-решения. К таким выводам пришли аналитики МФО Робокэш.кз (бренд Займер).

К поколению Z относятся люди, родившиеся в период с 1997 по 2012 годы.

Сегодня им до 28 лет, и постепенно именно эта категория населения становится основным потребителем финансовых продуктов и услуг.

Однако результаты исследований, говорят о том, что отношение к традиционным финансовым услугам у молодых казахстанцев меняется.

Например, по данным KPMG Казахстан, 65% молодых людей до 25 лет не делают долгосрочных накоплений, а 47% вообще не доверяют привычным финансовым инструментам. В данном случае речь идет о классических кредитах и депозитах.

Финансовые тренды поколения Z

Согласно данным МФО Робокэш.кз (бренд Займер) - 85% людей в возрасте от 18 до 28 лет проводят большую часть времени в интернете. По этой причине им важно, чтобы все финансовые услуги были доступны онлайн.

Кроме этого, в исследовании PwC отмечалось, что 70% молодых людей предпочитают альтернативные финансовые инструменты.

Один из показательных трендов – отсутствие большой потребности в накоплениях. Так, около половины граждан не бояться жить без накоплений, а более 60% молодежи готовы оформить кредит без каких-либо опасений, следует из данных компании Ernst & Young.

Стоит обратить внимание, что 55% молодых сотрудников работают или предпочитают гибкий или гибридный формат работы, что также влияет на их финансовые стратегии.

«Поколение Z по- другому смотрит на карьеру и финансы. Им важна максимальная свобода действий, гибкость и мобильность – они не хотят привязываться к одному месту или долгосрочным обязательствам. Для них приоритетны быстрые решения, которые позволяют оперативно покрывать краткосрочные потребности и реализовывать текущие планы. Вместо традиционного пути «учись – работай – копи» они стремятся к высоким доходам с минимальными трудозатратами, предпочитая проекты, которые сразу дают ощутимый результат. Долгосрочные стратегии и концепция усердного труда ради будущего уже не так привлекательны для нового поколения, которое ценит здесь и сейчас», - комментирует директор МФО Робокэш.кз (бренд Займер) Алмаз Торутаев.

Интерес к  микрофинансированию

Отношение к традиционным и классическим финансовым организациям у молодежи также неоднозначное. По даннымFinTech Kazakhstan верят в надежность банковских депозитов только 30%.

Как показал опрос, МФО Робокэш.кз (бренд Займер), среди важных причин, по которым молодые люди могут отказаться от финансовых услуг: долгий процесс оформления кредитов – 58%, необходимость предоставлять дополнительные документы – 42%, отсутствие или недостаток удобных цифровых услуг – 35%.

На этом фоне наблюдается рост число молодых заемщиков в МФО: + 38% за 2023-2024 годы согласно данным статистики.

Поколение Z не терпит бюрократии. Им необходимо получать услугу или продукт как можно скорее, если оформление любого договора потребует большого сбора документов и времени, они или откажутся от покупки или выберут другого поставщика в пользу скорости.

Как и на что тратят деньги люди поколения Z?

Список целей, на которые оформляют кредиты молодые граждане достаточно обширный. Среди них лидируют  гаджеты и электроника - 32%, путешествия и впечатления  - 28%, онлайн-курсы и саморазвитие - 18%, следует из данных Visa Казахстан.

Также, кредитные средства используются на покупку одежды и аксессуаров - 12%. Часть граждан инвестируют, в том числе и в криптовалюты - 10%. 

Что ждет рынок финансовых услуг в будущем?

Для того, чтобы отвечать потребностям молодого поколения, классическим организациям необходимо адаптироваться  и предоставлять как можно больше услуг в полностью цифровом формате, а также предлагать персонализированные продукты.

Ожидается, что представители этого поколения будет активнее использовать криптовалюты, P2P-кредиты и выбирать альтернативные способы зарабатывания денег.

Финансовая индустрия должна пересмотреть подход к поколению Z. Они не заинтересованы в долгосрочных вложениях, им важна моментальная доступность финансов. Поэтому будущее - за гибкими и цифровыми решениями. 

Z буынының қаржылық бүлігі

Z буыны дәстүрлі қаржылық үлгілерді өзгертіп келеді. Олар ондаған жылдар бойы қаржы жинақтауға ұмтылмай, қаржылық технологиялардың шешімдерін белсенді түрде қолдануда. Осындай қорытындыға Робокэш.кз МҚҰ (Займер бренді) талдаушылары келді.

Z буынына 1997-2012 жылдар аралығында туылған адамдар жатады.

Бүгінгі таңда олардың жасы 28-ге дейін және біртіндеп халықтың осы санаты қаржылық өнімдер мен қызметтердің негізгі тұтынушысына айналуда.

Алайда, зерттеу нәтижелері жас қазақстандықтардың дәстүрлі қаржылық қызмет түрлеріне деген көзқарастың өзгергенін көрсетуде.

Мысалы, Қазақстандағы KPMG мәліметтері бойынша, 25 жасқа дейінгі жастардың 65%-ы ұзақ мерзімді жинақ жасамайды, ал 47%-ы дәстүрлі қаржы құралдарына, мысалы, классикалық кредиттер мен депозиттерге сенбейді.

Z буынының қаржылық трендтері Робокэш.кз МҚҰ (Займер бренді) деректеріне сәйкес, 18-28 жас аралығындағы адамдардың 85%-ы уақытының көп бөлігін интернетте өткізеді. Сол себепті оларға барлық қаржылық қызмет түрлері онлайн режимінде қолжетімді болуы маңызды.

Сонымен қатар, PwC зерттеуінде жастардың 70%-ы дәстүрлі қаржы құралдарына қарағанда баламалы қаржы құралдарын қолдануды жөн санайтыны атап өтілген. Көрнекі трендтердің бірі – жинақтау қажеттілігінің аздығы. Мәселен, азаматтардың жартысына жуығы жинақсыз өмір сүруге қорықпайтынын айтады, ал 60%-дан астамы кредитті қандай да бір үрейсіз рәсімдеуге дайын, деп хабарлайды Ernst & Young компаниясы.

Айта кету керек, жас қызметкерлердің 55%-ы жұмыс істейді немесе икемді не гибридті жұмыс форматын таңдайды, бұл да олардың қаржы стратегияларын қалыптастырады.

«Z буыны мансап пен қаржыға басқаша қарайды. Оларға іс-қимылдың барынша еркіндігі, икемділігі мен ұтқырлығы маңызды, олар бір орынға немесе ұзақ мерзімді міндеттемелерге жабысқысы келмейді. Олар үшін қысқа мерзімді қажеттіліктерді жедел жабуға және ағымдағы жоспарларды іске асыруға мүмкіндік беретін жылдам шешімдер басымдыққа ие. Дәстүрлі «оқы, жұмыс істе, жина» жолының орнына олар бірден елеулі нәтиже беретін жобаларды таңдай отырып, ең аз еңбек шығынымен жоғары табысқа ұмтылады. Болашақ үшін ұзақ мерзімді стратегиялар мен қажырлы еңбек тұжырымдамасы «дәл осы жерде және дәл қазір» қағидасын бағалайтын жаңа буын үшін соншалықты тартымды емес», - деп түсінік берді Робокэш.кз МҚҰ (Займер бренді) директоры, Алмаз Торутаев.

Микроқаржыландыруға қызығушылық

Жастардың дәстүрлі және классикалық қаржы ұйымдарына деген көзқарасы да біркелкі емес. FinTech Kazakhstan мәліметтері бойынша, банк депозиттерінің сенімділігіне жастардың тек 30%-ы сенеді. 

Робокэш.кз МҚҰ (Займер бренді) жүргізген сауалнама нәтижелері бойынша, жастардың  қаржылық қызмет түрлерінен бас тарту себептерінің бірі: кредиттерді рәсімдеудің ұзақ үдерісі – 58%, қосымша құжаттарды ұсыну қажеттілігі – 42%, ыңғайлы сандық қызметтердің болмауы немесе жеткіліксіздігі – 35%.

Осы тұрғыда МҚҰ-да жас қарыз алушылар санының өсуі байқалады: 2023-2024 жылдар аралығында +38% өсім байқалды, деп хабарлайды статистика.

Z буыны төрешілдікке шыдам танытпайды. Бұл буын қызметтер мен өнімдерді жылдам алуға ұмтылады, ал егер рәсімдеу үдерісі ұзақ уақыт пен көп құжаттарды талап ететін болса, олар бұдан бас тартады немесе жылдам шешім ұсынатын басқа жеткізушіні таңдайды.

Z буынының адамдары ақшаны қалай және не үшін жұмсайды?

Жас азаматтардың кредиттерді ресімдейтін мақсаттар тізімі айтарлықтай кең. Олардың ішінде гаджеттер мен электроника – 32%, саяхаттар мен жаңа әсерлер – 28%, онлайн-курстар мен өзін-өзі дамыту – 18% көш бастап тұр, бұл деректер Visa Қазақстанның мәліметтеріне негізделген.

Сондай-ақ, кредит қаражаты киім-кешек пен аксессуарларды сатып алуға жұмсалады – 12%. Азаматтардың бір бөлігі криптовалютаға да қаржы салады – 10%.

Қаржылық қызметтер нарығының болашағы қандай болмақ?

Жас ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін классикалық ұйымдар бейімделіп, мүмкіндігінше көп қызметтерді толығымен сандық форматта ұсынуы, сондай-ақ дербестендірілген өнімдерді қамтамасыз етуі қажет.

Бұл буынның өкілдері криптовалюталарды, P2P кредиттерін белсендірек пайдаланып, ақша табудың баламалы тәсілдерін таңдайды деп күтілуде.

Қаржы индустриясы Z буынына жаңа көзқараспен қарауы керек. Олар ұзақ мерзімді салымдарға қызықпайды, оларға қаржының жедел қолжетімділігі маңызды. Сондықтан болашақ икемді және сандық шешімдерде жатыр.