«Сильная армия — это гарантия суверенитета»: интервью с военным экспертом

Эксперт: Полковник запаса Дархан Данияров, военный преподаватель, аналитик в области национальной безопасности.

Журналист: Дархан Кайратович, в последние месяцы в обществе активно обсуждают увеличение числа призывников на срочную службу. С чем связано это решение?

Дархан Данияров: Это решение полностью оправдано и основано на актуальных вызовах времени. Казахстан сталкивается с рядом сложных задач, которые требуют укрепления обороноспособности. Согласно постановлению Правительства Республики Казахстан № 96 от 16 февраля 2024 года, в 2025 году планируется призыв 41 706 человек. Это продолжение многолетней тенденции: в 2023 году было призвано 38 000 человек, в 2024 году планируется 40 148.

Основная причина увеличения численности призывников — это необходимость адаптации к современной геополитической ситуации. Мы живем в сложный период, когда нестабильность в мире, гибридные войны и региональные конфликты становятся постоянной реальностью. Армия должна быть готова к любым вызовам.

Журналист: Почему это необходимо именно сейчас?

Дархан Данияров: Казахстан находится в стратегически важном регионе, где всегда существует риск столкновения интересов крупных держав. Конфликты в соседних регионах, таких как Грузия или Сирия, показывают, насколько важно иметь готовую и сильную армию.

Кроме того, задачи современной армии расширяются. Сегодня призывники служат не только в Вооруженных Силах. Они также комплектуют:

• Национальную гвардию, которая обеспечивает внутреннюю безопасность.
• Пограничную службу, отвечающую за защиту границ.
• Министерство по чрезвычайным ситуациям (МЧС), чья работа жизненно важна при природных и техногенных катастрофах.
• Службу государственной охраны (СГО), выполняющую специальные задачи.

Создание новых подразделений, таких как Силы специальных операций, новые пограничные заставы и переходы, требует дополнительных кадров. Увеличение численности призывников как раз направлено на то, чтобы покрыть эту потребность.

Журналист: Как это соотносится с мировой практикой?

Дархан Данияров: Казахстан следует примеру многих стран. Например, Латвия возобновила обязательный призыв в 2023 году, Литва вернула военную службу в 2015 году, а Швеция планирует довести численность призывников до 10 000 человек к 2035 году. Южная Корея и Сингапур делают акцент на подготовке резервистов.

Этот тренд обусловлен необходимостью иметь сильную армию в условиях глобальной нестабильности. Это не только наш выбор, но и мировая практика, показывающая свою эффективность.

Журналист: Какие ещё причины лежат в основе этого решения?

Дархан Данияров: Я бы выделил три ключевых фактора:

1. Геополитическая напряженность: Нестабильность в мире, рост гибридных угроз, информационные войны и кибератаки требуют усиления национальной обороны.
2. Демографический потенциал: Казахстан растет, численность населения увеличивается. Это позволяет нам формировать сильный мобилизационный резерв, который станет основой для реагирования на возможные угрозы.
3. Социальные аспекты: Военная служба предоставляет молодежи уникальные возможности. Например, с 2023 года отслужившие военнослужащие могут бесплатно получить высшее образование. Это важный стимул для молодежи. Также армия дает возможность освоить военно-учетные специальности, которые востребованы как в армии, так и на гражданке.

Журналист: Каковы преимущества увеличения численности армии для государства?

Дархан Данияров: Сильная армия — это гарантия независимости страны. Военная служба позволяет формировать подготовленный резерв, который станет основой для мобилизации в случае чрезвычайных ситуаций. Это стандартная практика для многих государств.

Кроме того, развитие армии способствует социальному росту. Молодежь получает не только военную подготовку, но и навыки, которые пригодятся в жизни, такие как дисциплина, командная работа, лидерские качества. Это делает службу важным этапом в жизни каждого гражданина.

Журналист: Что бы вы сказали тем, кто считает увеличение числа призывников избыточной мерой?

Дархан Данияров: Я бы предложил взглянуть на это с точки зрения безопасности. Казахстан – это наша Родина, и ее защита – дело каждого. Наша армия — это не только инструмент обороны, но и основа суверенитета.

Увеличение численности призывников – это логичный и необходимый шаг, который позволяет Казахстану быть готовым к вызовам времени. Важно понимать, что стабильность государства зависит от его способности защищать свои интересы и граждан.

Журналист: Дархан Кайратович, спасибо за разъяснения!

Дархан Данияров: Всегда рад помочь понять важность вопросов обороны. Сильная армия – это гарантия нашего будущего.

«Күшті армия-егемендіктің кепілі»:

әскери сарапшымен сұхбат

Сарапшы: запастағы полковник Дархан Данияров, әскери оқытушы, Ұлттық қауіпсіздік саласындағы талдаушы.

Журналист: Дархан Қайратұлы, соңғы айларда қоғамда мерзімді қызметке шақырылушылар санының артуы белсенді талқылануда. Бұл шешім немен байланысты?

Дархан Данияров: бұл шешім толығымен негізделген және уақыттың өзекті мәселелеріне негізделген. Қазақстан қорғаныс қабілетін нығайтуды талап ететін бірқатар күрделі міндеттерге тап болады. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2024 жылғы 16 ақпандағы № 96 қаулысына сәйкес 2025 жылы 41 706 адамды шақыру жоспарлануда. Бұл көпжылдық трендтің жалғасы: 2023 жылы 38000 адам шақырылды, 2024 жылы 40 148 жоспарланған.

Әскерге шақырылушылардың көбеюінің басты себебі-қазіргі геосаяси жағдайға бейімделу қажеттілігі. Біз әлемдегі тұрақсыздық, гибридті соғыстар мен аймақтық қақтығыстар тұрақты шындыққа айналатын қиын кезеңде өмір сүріп жатырмыз. Армия кез-келген қиындыққа дайын болуы керек.

Журналист: неліктен дәл қазір қажет?

Дархан Данияров: Қазақстан стратегиялық маңызды өңірде орналасқан, онда ірі державалар мүдделерінің қақтығысу қаупі әрқашан бар. Грузия немесе Сирия сияқты көршілес аймақтардағы қақтығыстар дайын және күшті армияның қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.

Сонымен қатар, қазіргі армияның міндеттері кеңейіп келеді. Бүгінде әскерге шақырылушылар тек Қарулы Күштерде ғана қызмет етпейді. Олар сондай-ақ жинақталады:

* Ішкі қауіпсіздікті қамтамасыз ететін Ұлттық ұлан.

* Шекараны қорғауға жауапты шекара қызметі.

* Табиғи және техногендік апаттар кезінде жұмысы өте маңызды Төтенше жағдайлар министрлігі (ТЖМ).

* Арнайы міндеттерді орындайтын Мемлекеттік күзет қызметі (МКҰ).

Арнайы операциялық күштер, жаңа шекара заставалары және өткелдер сияқты жаңа бөлімшелерді құру қосымша кадрларды қажет етеді. Әскерге шақырылушылар санының көбеюі дәл осы қажеттілікті өтеуге бағытталған.

Журналист: бұл әлемдік тәжірибемен қалай салыстырылады?

Дархан Данияров: Қазақстан көптеген елдердің үлгісін ұстанады. Мысалы, Латвия 2023 жылы міндетті шақыруды қайта бастады, Литва 2015 жылы әскери қызметін қайтарды, ал Швеция 2035 жылға қарай әскерге шақырылушыларды 10 000-ға дейін жеткізуді жоспарлап отыр. Оңтүстік Корея мен Сингапур резервшілерді дайындауға баса назар аударады.

Бұл үрдіс жаһандық тұрақсыздық жағдайында күшті армияға ие болу қажеттілігінен туындайды. Бұл біздің таңдауымыз ғана емес, сонымен қатар оның тиімділігін көрсететін әлемдік тәжірибе.

Журналист: бұл шешімнің тағы қандай себептері бар?

Дархан Данияров: мен үш негізгі факторды бөліп көрсетер едім:

1. Геосаяси шиеленіс:

Әлемдегі тұрақсыздық, гибридтік қауіптердің өсуі, ақпараттық соғыстар мен кибершабуылдар ұлттық қорғанысты күшейтуді талап етеді.

2. Демографиялық әлеует:

Қазақстан өсуде, халық саны артып келеді. Бұл бізге ықтимал қауіптерге жауап беру үшін негіз болатын күшті жұмылдыру резервін қалыптастыруға мүмкіндік береді.

3. Әлеуметтік аспектілер:

Әскери қызмет жастарға ерекше мүмкіндіктер ұсынады. Мысалы, 2023 жылдан бастап қызмет еткен әскери қызметшілер тегін колледж дәрежесін ала алады. Бұл жастар үшін маңызды ынталандыру. Сондай-ақ, армия армияда да, азаматта да сұранысқа ие әскери-есептік мамандықтарды игеруге мүмкіндік береді.

Журналист: армия санын көбейтудің мемлекет үшін қандай пайдасы бар?

Дархан Данияров: Мықты армия-ел тәуелсіздігінің кепілі. Әскери қызмет төтенше жағдайлар кезінде жұмылдыру үшін негіз болатын дайындалған резервті қалыптастыруға мүмкіндік береді. Бұл көптеген мемлекеттер үшін стандартты тәжірибе.

Сонымен қатар, армияның дамуы әлеуметтік өсуге ықпал етеді. Жастар тек әскери дайындықты ғана емес, сонымен қатар тәртіп, топтық жұмыс, көшбасшылық қасиеттер сияқты өмірде пайдалы дағдыларды алады. Бұл қызметті әр азаматтың өміріндегі маңызды кезеңге айналдырады.

Журналист: әскерге шақырылушылардың көбеюін артық шара деп санайтындарға не айтар едіңіз?

Дархан Данияров: мен бұған қауіпсіздік тұрғысынан қарауды ұсынар едім. Қазақстан-біздің Отанымыз, оны қорғау – әркімнің дело. Біздің армия тек қорғаныс құралы ғана емес, сонымен бірге егемендіктің негізі болып табылады.

Әскерге шақырылушылар санының артуы-бұл Қазақстанның уақыт талабына дайын болуына мүмкіндік беретін қисынды әрі қажетті қадам. Мемлекеттің тұрақтылығы оның өз мүдделері мен азаматтарын қорғау қабілетіне байланысты екенін түсіну маңызды.

Журналист: Дархан Қайратұлы, түсіндіргеніңіз үшін рахмет!

Дархан Данияров: қорғаныс мәселелерінің маңыздылығын түсінуге көмектесуге әрқашан қуанышты. Күшті армия-біздің болашағымыздың кепілі.