Первые результаты работы Европротокола: снижение нагрузки на суды и возможность повысить лимит

Механизм Европротокол вступил в силу 1 января текущего года. За полгода работы новшество положительно оценили не только автовладельцы, страховые компании, но и государственные структуры, в частности, суды. В дальнейшем механизм будет развиваться, а лимит оформления ДТП через Европротокол может повыситься до 200-300 МРП, считает председатель правления АО «СК «Freedom Insurance» Азамат Керимбаев.  

Суть Европротокола в том, что автовладелец может без сотрудников ДПС и без судебного решения оформить ДТП, если размер ущерба не превышает 100 МРП, стороны согласны с тем, кто виноват и нет человеческих жертв. «Мы видим, что больше половины административных судов по данной статье ДТП проходят так, что виновник всегда признаёт свою вину. Это значит, что нет необходимости проводить суд, если виновник согласен с решением дорожно-транспортной полиции, составившей протокол. Нагрузка на суды снизилась”, - отмечает страховщик.

Помимо этого, судебная система видит положительный эффект также и от сайта DTP.kz, который заработал еще в 2022 году, по принципам Европротокола. “Через него оформить страховую выплату могут не только наши клиенты, но и клиенты других страховых компаний. Думаю, что положительный эффект этих разработок будет влиять на развитие всей системы механизма Европротокола в Казахстане. Я предполагаю, что до конца года минимум 10 тысяч страховых случаев будет урегулировано путём Европротокола. Суды планируют рассмотреть идею поднятия лимита. Если в этом году он был равен 100 МРП, то в следующем году, возможно он вырастет до 200 МРП, далее - 300 МРП и т.п. Безусловно, уровень лимита будут согласовывать с рынком и регулятором, так как быстрые темпы роста лимита могут подстегнуть мошенничество как со стороны клиентов, так и со стороны системы рынка. Нужны инструменты контроля”, - поделился страховщик.  

Вырастет число обращений по Европротоколу и через DTP.kz. “Мы ежедневно регистрируем 5-10 страховых случаев, оформленных через DTP.kz только в Астане. Если механизм Европротокола будет развиваться и дальше, то количество заявлений вырастет до 50-100 в сутки”, - отмечает он.

В целом, данный продукт довольно стандартизирован и люди действительно быстро получают выплаты. Бывают случаи, когда автовладельцы сначала оформляют Европротокол, а позже понимают, что им не хватит 100 МРП для ремонта. “Они пытаются обратиться в страховую компанию, переоформить дело, но если оно прошло по Европротоколу, то страховая уже не рассматривает такие кейсы. Чтобы не возникало таких ситуаций, нужно четко понимать, при каких условиях лучше пользоваться Европротоколом, а когда - обычным методом (вызов ГАИ, оформление, решение по выплате в суде)”, - подчеркивает эксперт.

Прежде, чем принимать решение оформлять ДТП по европротоколу, его участники должны четко понять степень повреждений и определить виновника ДТП. Также стоит делать несколько допущений при оценке ущерба и внимательно осматривать автомобиль. “К примеру, если визуально понятно, что просто поцарапан бампер, и его покраска обойдется примерно в 50 тысяч тенге, то в этом случае можно оформить аварию через Европротокол. А если обнаружилось, что при ударе пострадал не просто бампер, а механизмы под ним, (повело балку, например) то здесь ремонт уже превысит 100 МРП, и стоит вызвать полицию, чтобы оформить инцидент обычным способом”, - советует он. Также стоит помнить об амортизации (ее можно рассчитать с помощью специального калькулятора на сайте ffins.kz). “Если машина не новая, то, скорее всего, страховщик применит максимальную амортизацию в размере 75% на запасные части. К примеру, если вам нужно менять бампер стоимостью 200 000 тенге, то страховщик заплатит только 25% от этой суммы, выплатив 50 000, а 150 000 придётся оплачивать самому. Стоит также учитывать, что стоимость нормо-часов в СТО, где вы хотите обслужиться, и стоимость, которую используют страховщики по методике при подсчете стоимости (на сегодняшний день 1 нормо-час это 2 МРП или 7400 тенге) может отличаться. Если машина новая и находится на гарантии, то оценка ее повреждений точно не уложится в 100 МРП. Европротокол в текущем виде больше применим именно к небольшим ДТП с мелкими повреждениями”, - уточняет специалист.

На данный момент активность использования механизма Европротокол через сайт DTP.kz выросла, в среднем, в 3-4 раза, и это только за счет показателей Астаны. Если механизм будет активно использоваться во всех регионах, то активность вырастет примерно в 20 раз. 

Активная динамика роста интереса к Европротоколу станет импульсом к тому, что такие платформы, как DTP.kz постепенно превратятся в маркетплейсы. “После оформления ДТП и получения выплаты автовладельцу нужно восстановить свою машину. Он ищет СТО, запчасти, специалистов, возможно, эвакуатор, и такие сайты, как DTP.kz, станут предлагать эти услуги. Считаю, это и есть логическое продолжение во всех этих системах, связанных с Европротоколом. Думаю, что в будущем на этих платформах будут совершаться денежные сделки с применением Европротокола, и в этом будет более существенная ценность для клиента”, - рассуждает эксперт. 

Сайт DTP.kz, работающий по принципам Европротокола, тоже постоянно развивается. “Во II полугодии 2024 г. мы запустим на сайте весь спектр выплат по ОГПО. В планах также - дать возможность открыть личные кабинеты страховщикам других компаний, чтобы выплатники других страховых компаний пользовались сайтом DTP.kz, получали доступ к делам своих клиентов, в рамках Европротокола. Это делается для удобства рынка”, - резюмировал специалист. 

В планах Freedom Insurance - расширять функционал DTP.kz для клиентов компании, для клиентов страхового рынка, которые попали в ДТП, а также для  профессиональных участников рынка. 

Еурохаттаманың алғашқы нәтижелері: сот жүктемесін азайту және лимитті арттыру мүмкіндігі

Еурохаттама механизмі биылғы жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді. Жаңашылдыққа көлік иелері мен сақтандыру компаниялары ғана емес, мемлекеттік құрылымдар, атап айтқанда сот та оң бағасын берді. Болашақта бұл механизм дами береді, ал Еурохаттама бойынша жол-көлік оқиғасының тіркеу шегі 200-300 АЕК-ке дейін артуы мүмкін, деп есептейді «Freedom Insurance» СК» АҚ басқарма төрағасы Азамат Керімбаев.

Еуропалық хаттаманың мәні мынада: егер шығын көлемі 100 АЕК-тен аспаса, тараптар кімнің кінәлі екенін және зардап шеккендер болмаса, көлік иесі жол-патрульдік полиция қызметкерлерінсіз және сот шешімінсіз ЖКО тіркей алады. «Біз осы жол-көлік оқиғасы бабы бойынша әкімшілік соттардың жартысынан көбінде кінәлі өз кінәсін әрқашан мойындайтынын көріп отырмыз. Демек, хаттама жасаған жол полициясының шешімімен кінәлі келісетін болса, сот отырысын өткізудің қажеті жоқ деген сөз. Сотқа түсетін жүктеме азайды», - дейді сақтандырушы.

Сонымен қатар сот жүйесі Еурохаттама қағидаттарына сәйкес 2022 жылы іске қосылған DTP.kz сайтының оң әсерін де көріп отыр. «Ол арқылы біздің клиенттер ғана емес, басқа сақтандыру компанияларының клиенттері де сақтандыру төлеміне өтініш бере алады. Менің ойымша, бұл оқиғалардың оң әсері Қазақстандағы Еурохаттама механизмінің бүкіл жүйесінің дамуына әсер етеді. Жыл соңына дейін Еурохаттама арқылы кем дегенде 10 мың сақтандыру ісі реттеледі деп ойлаймын. Соттар лимитті көтеру идеясын қарастыруды жоспарлап отыр. Биыл ол 100 АЕК-ке тең болса, келесі жылы 200 АЕК, одан кейін 300 АЕК, т.б. Әрине, лимит деңгейі нарықпен және реттеушімен келісіледі, өйткені лимиттің жылдам өсуі клиенттер тарапынан да, нарықтық жүйе тарапынан да алаяқтыққа түрткі болуы мүмкін. Бізге бақылау құралдары қажет», - деп бөлісті сақтандырушы.

Еурохаттама бойынша және DTP.kz арқылы сұраныстар саны артады. «Біз күн сайын DTP.kz арқылы тек Астанада берілген 5-10 сақтандыру жағдайын тіркейміз. Еурохаттама механизмі дами берсе, өтініштер саны күніне 50-100-ге дейін артады», - деп атап өтті ол.

Жалпы, бұл өнім стандартталған және адамдар өте тез уақыт көлемінде төлемдерін алады. Көлік иелері алдымен Еурохаттама жасап, кейін жөндеу жұмыстарына 100 АЕК жетпейтінін түсінетін жағдайлар бар. «Олар сақтандыру компаниясына хабарласып, істі қайта тіркеуге тырысады, бірақ ол Еурохаттамадан өткен болса, сақтандыру компаниясы бұдан былай мұндай жағдайларды қарастырмайды. Мұндай жағдайлардың алдын алу үшін Еурохаттаманы қандай жағдайда қолданған дұрыс, ал қарапайым әдісті қашан қолдану керектігін (жол полициясын шақыру, тіркеу, сотта төлем туралы шешім) нақты түсіну керек», - деп атап көрсетеді сарапшы.

Еурохаттама бойынша жол-көлік оқиғасын тіркеу туралы шешім қабылдамас бұрын, оның қатысушылары келтірілген зиянның көлемін нақты түсініп, апаттың кінәсін анықтауы керек. Сондай-ақ зақымдануды бағалау және көлік құралын мұқият тексеру кезінде бірнеше болжам жасаған жөн. «Мәселен, бампердің жай сызылғанына көзбен көріп, оны бояуға шамамен 50 мың теңге кететіні анық болса, онда бұл жағдайда Еурохаттама арқылы жол-көлік оқиғасын тіркеуге болады. Ал егер соққы тек бамперді ғана емес, оның астындағы механизмдерді де зақымдағаны анықталса, онда жөндеу қазірдің өзінде 100 АЕК-тен асып кетеді және оқиғаны әдеттегідей тіркеу үшін жол полициясына хабарласқан жөн», - деп кеңес береді.

Амортизация туралы да есте ұстаған жөн (оны ffins.kz сайтындағы арнайы калькулятор арқылы есептеуге болады). «Егер көлік жаңа болмаса, сақтандырушы қосалқы бөлшектерге максималды амортизацияны 75% қолдануы мүмкін. Мысалы, құны 200 000 теңге тұратын бамперді ауыстыру қажет болса, сақтандырушы осы соманың 25 пайызын ғана - 50 000 теңге төлейді, ал 150 000 теңгені өзіңіз төлеуге тура келеді. Сондай-ақ қызмет алғыңыз келетін қызмет көрсету станциясындағы стандартты сағаттардың құны және сақтандырушылар құнын есептеу кезінде әдістемеге сәйкес пайдаланатын құны (бүгінгі таңда 1 стандартты сағат 2 АЕК немесе 7 400 теңге) әртүрлі болуы мүмкін екенін ескерген жөн. Егер автомобиль жаңа және кепілдікте болса, оның зақымдануын бағалау 100 АЕК-ке сәйкес келмейді. Еурохаттама жеңіл зияны бар шағын апаттарға көбірек қолданылады», - деп түсіндіреді маман.

Қазіргі уақытта DTP.kz сайты арқылы Еурохаттама механизмін қолдану белсенділігі орта есеппен 3-4 есеге өсті, бұл тек Астананың көрсеткіштеріне байланысты. Егер механизм барлық аймақтарда белсенді қолданылса, белсенділік шамамен 20 есе артады.

Еурохаттаманың белсенді динамикасынының артуына қызығушылық DTP.kz сияқты платформалардың біртіндеп нарық алаңына айналуына түрткі болады. «ЖКО тіркеліп, төлем алғаннан кейін көлік иесі өз көлігін қалпына келтіруі керек. ТҚС, қосалқы бөлшектер, мамандар, эвакуатор қажет болуы мүмкін, бұл қызметтерді DTP.kz сияқты сайттар ұсына бастайды. Менің ойымша, бұл Еурохаттамаға қатысты барлық жүйелердің логикалық жалғасы. Болашақта бұл платформаларда Еурохаттаманы қолданатын ақшалай операциялар жүзеге асырылады және бұл клиент үшін маңыздырақ құндылыққа айналады», - дейді сарапшы.

Еурохаттама қағидаттары бойынша жұмыс істейтін DTP.kz сайты да үздіксіз дамып келеді. «2024 жылдың екінші жартысында біз сайтта АҚЖМС (азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандыру) үшін төлемдердің барлық спектрін іске қосамыз. Сондай-ақ басқа компания өкілдері DTP.kz сайтын пайдаланып, Еурохаттама аясында өз клиенттерінің істеріне қол жеткізе алатындай басқа компаниялардың сақтандырушыларына жеке шот ашу мүмкіндігін беру жоспарлануда. Бұл нарыққа ыңғайлы болу үшін жасалып жатыр», - деп түйіндеді маман.

Freedom Insurance компаниясы DTP.kz функционалдығын компания клиенттері үшін, сақтандыру нарығының жол-көлік оқиғасына ұшыраған клиенттері үшін, сондай-ақ нарықтың кәсіби қатысушылары үшін кеңейтуді жоспарлап отыр.