Для появления страховок от землетрясений в Казахстане должны быть созданы новые цифровые платформы

Об этом шла речь на панельной сессии на тему цифровизации рынка страхования. Модератором сессии выступил президент ассоциации цифровой трансформации, советник президента Freedom Finance Global Марлен Сихаев. 

Сессия по цифровизации страхования прошла в рамках первого дня международного цифрового форума Digital Almaty 2024. Мероприятие уже стало традиционной диалоговой площадкой, где крупные участники казахстанского и зарубежного цифрового рынка обсуждают актуальную цифровую повестку, новые стратегии и тренды в сфере цифровых технологий. 

В рамках сессии по страхованию спикеры обсудили вопросы актуализации добровольных видов страхования, для которых нужно создать необходимые условия. 

Директор Департамента страхового рынка и актуарных расчетов Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка Асель Амирбаева подчеркнула, что рынок стоит на пороге качественных изменений. По ее словам, раньше «много времени уделялось обязательному страхованию. В этом году введен онлайн-сервис страховой выплаты после ДТП Европротокол и теперь выплата происходит за несколько дней». 

Как отметила Асель Амирбаева, «сейчас наступает новый этап развития сектора – рынок и регулятор должны уделить внимание сервису выплат». Одним из важнейших драйверов роста рынка теперь являются добровольные страховки. Она отметила, что госсервисы можно использовать для имплементации страхования, а для решения проблемы с кадрами предложила сделать обучающую платформу - например, на базе АО “Фонд гарантирования страховых выплат».  

Руководитель Департамента Агентства по защите и развитию конкуренции РК по г. Алматы (АЗРК) Нуржан Уранхаев подчеркнул, что основной принцип взаимодействия регулятора и бизнеса – возможность заниматься любой, не запрещенной законом, предпринимательской деятельностью. В качестве примера Нуржан Уранхаев сравнил процедуры выставления счетов коммунальных и страховых услуг. «Услуга печати и обработки счетов квитанций обусловлена работой с большим количеством потребителей, поэтому есть риски злоупотребления, ущемления их прав и т.д. Добровольным страхованием имеет право заниматься любой участник рынка, но нужно учитывать все нюансы - условия должны быть четкими и понятными, чтобы не вводить в заблуждение потребителя и т.д.», - отметил спикер. 

Нуржан Уранхаев также обратил внимание на то, что данная работа предполагает взаимодействие с определенными поставщиками услуг на рынке страхования. «Здесь должен быть абсолютно недискриминационный подход, то есть, выбор (поставщика) должен быть прозрачным, не опирающимся на субъективные требования и обстоятельства. Равный доступ к услуге определяет возможность ее реализации, поэтому, в целом, антимонопольный орган полагает, что это новшество достаточно интересное. При этом стоит, конечно, учитывать все риски, которые неизбежно формируются при взаимодействии с таким большим количеством потребителей», - считает он.

Представители бизнеса отметили положительный опыт взаимодействия с госструктурами. Президент ассоциации цифровой трансформации, советник президента Freedom Finance Global Марлен Сихаев подчеркнул, что инициативы, ранее выдвинутые рынком, были услышаны регулятором, внедрены и эффективно работают. «Хочется, чтобы рынок продолжал развиваться и шел к дальнейшей платформенной и микросервисной модели, совершенствуя добровольные виды страхования, делая их более доступными», - отметил он.  

Председатель правления АО "СК "Freedom Finance Insurance" Азамат Керимбаев в качестве примера, где требуется взаимодействие государства и компаний, привел страховку от землетрясений. Он объяснил, что страхование от такого вида риска предполагает создание определенного механизма. «Во всех странах данный риск страхуется через государственно-частное партнерство. Государство либо берет риск на себя, покрывая его за счет бюджета, либо покупает перестраховочные программы у мировых лидеров страхования, либо частные страховые компании покупают перестраховочные емкости. Freedom Insurance планирует купить перестрахование от катастрофических рисков на $200-300 млн и предложить этот полис ограниченному кругу лиц», - отметил он. Спикер объяснил, что внедрение такого полиса - глобальный вопрос и его невозможно решить без участия регулятора и правительства. «Мне кажется, что маркетплейсы НАО «Правительство для граждан», ТОО «ИВЦ», АО «Алсеко» являются нео-посредниками страхового агента. Если посреднические услуги будут цифровизированы, тогда цена страховки будет доступной и ее будет легко купить за счет включения в приложение оплаты услуг. И тогда можно будет говорить о более массовом добровольном страховании для населения, в том числе от землетрясения», - подчеркнул страховщик. 

У НАО «Государственная корпорация «Правительство для граждан» есть возможность интегрировать услуги добровольного страхования в свои сервисы - об этом рассказал заместитель председателя правления корпорации Шынгыс Оразалинов. По его словам, корпорация предоставляет онлайн около 5 тыс. услуг, и, например, банки охотно интегрируются с платформой корпорации. “Если говорить о добровольном страховании, то есть возможность предоставления автостраховки в момент регистрации автомобиля. Эта идея может реализоваться благодаря в том числе и Европротоколу. При необходимости, ОПГО ВТС может стать первым продуктом, который будет привязан к платформе ЦОН. Реализовать его при всех возможностях можно за 6-8 месяцев», - отметил он. «Правительство для граждан» стало открыто для цифровых бизнес-проектов, поэтому сейчас важно поднимать финансовую грамотность населения», - считает спикер. 

Председатель правления АО «Государственное кредитное бюро» Линара Ануарбекова добавила, что добровольное страхование будет массовым тогда, когда понятие страхования прочно войдет в нашу жизнь. «Любой товар, услугу можно будет легко застраховать, когда люди будут уверены, что при страховом случае выплаты будут быстрыми и гарантированными. Все обязательные классы страхования уже имеют большую платформу в качестве рабочей базы для легкого внедрения добровольного страхования. Цифровизация сектора также должна учитывать риски мошенничества, чтобы страховые компании, продающие добровольные продукты, были защищены», - отметила она. 

Қазақстанда жер сілкінісінен сақтандыруды енгізу үшін жаңа цифрлық платформалар құрылуы керек

Бұл туралы сақтандыру нарығын цифрландыру тақырыбына арналған панельдік сессияда талқыланды. Сессияға Цифрлық Трансформация қауымдастығының президенті, Freedom Finance Global президентінің кеңесшісі Марлен Сихаев модераторлық етті.

Digital Almaty 2024 халықаралық цифрлық форумының бірінші күні аясында сақтандыруды цифрландыру бойынша сессия өтті. Іс-шара қазірдің өзінде қазақстандық және шетелдік цифрлық нарықтың ірі қатысушылары ағымдағы цифрлық күн тәртібін, жаңа цифрлық технологиялар саласындағы стратегиялар мен трендтерді талқылайтын дәстүрлі диалог алаңына айналды.

Сақтандыру мәселелеріне арналған сессия барысында спикерлер сақтандырудың ерікті түрлерін жаңарту мәселелерін талқылады, ол үшін қажетті жағдайлар жасау қажет.

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Сақтандыру нарығы және актуарлық есеп айырысу департаментінің директоры Асель Амирбаева нарықтың сапалық өзгерістер қарсаңында екенін атап өтті. Оның айтуынша, бұрын «міндетті сақтандыруға көп уақыт арналатын. Биыл жол-көлік оқиғасынан кейін сақтандыру төлемінің онлайн қызметі – Europrotocol енгізілді және қазір төлем бірнеше күн ішінде жүзеге асырылады».

Асель Амирбаева атап өткендей, «енді сектор дамуының жаңа кезеңі келе жатыр – нарық пен реттеуші төлем қызметіне назар аударуы керек». Қазір нарықтың өсуінің маңызды драйверлерінің бірі - ерікті сақтандыру. Ол мемлекеттік қызметтерді сақтандыруды жүзеге асыру үшін пайдалануға болатындығын, ал кадр мәселесін шешу үшін оқыту платформасын құруды ұсынды, мысалы, «Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры» АҚ базасында.

Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің Алматы қаласы бойынша департаментінің басшысы Нұржан Ұранхаев реттеуші мен бизнестің өзара іс-қимылының негізгі қағидаты заң бойынша тыйым салынбаған кез келген кәсіпкерлік қызметпен айналысу мүмкіндігі екенін атап өтті. Мысал ретінде Нұржан Ұранхаев коммуналдық және сақтандыру қызметтері бойынша есеп айырысу рәсімдерін салыстырды. «Шот-фактуралық түбіртектерді басып шығару және өңдеу қызметі тұтынушылардың көп бөлігімен жұмыс істеуге байланысты, сондықтан теріс пайдалану, олардың құқықтарын бұзу және т.б. Кез келген нарық қатысушысы ерікті сақтандырумен айналысуға құқылы, бірақ барлық нюанстарды ескеру қажет – шарттар тұтынушыны адастырмас үшін анық және түсінікті болуы керек және т.б.», - деп атап өтті спикер.

Нұржан Ұранхаев бұл жұмыс сақтандыру нарығындағы белгілі бір қызмет көрсетушілермен өзара әрекеттесуді көздейтініне де назар аударды. «Бұл жерде мүлдем кемсітпейтін тәсіл болуы керек, яғни таңдау (жеткізушіні) субъективті талаптар мен жағдайларға негізделмей, ашық болуы керек. Қызметке тең қолжетімділік оны жүзеге асыру мүмкіндігін анықтайды, сондықтан, тұтастай алғанда, монополияға қарсы орган бұл жаңашылдық өте қызықты деп есептейді. Бұл ретте, әрине, осындай көп тұтынушылармен өзара әрекеттесу кезінде туындайтын барлық тәуекелдерді ескерген жөн», - деп есептейді ол.

Бизнес өкілдері мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылдың оң тәжірибесін атап өтті. Цифрлық трансформация қауымдастығының президенті, Freedom Finance Global президентінің кеңесшісі Марлен Сихаев бұрын нарық ұсынған бастамаларды реттеуші тыңдап, жүзеге асырып, тиімді жұмыс істеп жатқанын атап өтті. «Мен нарықтың одан әрі дамуын және сақтандырудың ерікті түрлерін жетілдіре отырып, олардың қолжетімділігін арттыратын платформа мен микросервис моделіне қарай жылжуды қалаймын», - деді ол.

Мысал ретінде «Freedom Finance Insurance Insurance» АҚ басқарма төрағасы Азамат Керімбаев мемлекет пен компаниялардың өзара әрекеттесуі қажет жер сілкінісінен сақтандыруды келтіріп, ол тәуекелдің бұл түрінен сақтандыру белгілі бір механизмді құруды көздейтінін түсіндірді: «Барлық елдерде , бұл тәуекел мемлекеттік-жекешелік әріптестік арқылы сақтандырылады. Мемлекет тәуекелді өзіне алады, оны бюджеттен өтейді, немесе әлемдік сақтандыру көшбасшыларының қайта сақтандыру бағдарламаларын сатып алады, немесе жеке сақтандыру компаниялары қайта сақтандыру мүмкіндіктерін сатып алады. Freedom Insurance апатты тәуекелдерден қайта сақтандыруды сатып алуды жоспарлап отыр. 200-300 миллион долларға және бұл саясатты ұсынатын адамдардың саны шектеулі», - деді ол. Баяндамашы мұндай саясатты жүзеге асыру жаһандық мәселе екенін және реттеуші мен үкіметтің қатысуынсыз шешілмейтінін түсіндірді. «Менің ойымша, «Азаматтарға арналған үкімет» КЕАҚ, «IVTs» ЖШС, «Alseco» АҚ нарықтары сақтандыру агентінің нео-делдалдары болып табылады. Егер делдалдық қызметтер цифрландырылған болса, онда сақтандыру бағасы қолжетімді және қызметтердің төлемін қосымшаға қосу арқылы сатып алуға оңай болады. Содан кейін халықты, оның ішінде жер сілкінісінен ерікті сақтандыруды кеңінен тарату туралы айтуға болады», - деп атап өтті сақтандырушы.

«Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ өз қызметтеріне ерікті сақтандыру қызметтерін біріктіруге мүмкіндік алды – бұл туралы Корпорация басқарма төрағасының орынбасары Шыңғыс Оразалинов айтып берді. Оның айтуынша, корпорация онлайн режимінде 5 мыңға жуық қызмет көрсетеді, мысалы, банктер корпорация платформасымен интеграциялануға дайын. «Егер ерікті сақтандыру туралы айтатын болсақ, онда автокөлікті тіркеу кезінде көлікті сақтандыруды ұсынуға болады. Бұл идеяны басқа нәрселермен қатар еуропротоколдың арқасында жүзеге асыруға болады. Қажет болса, ОПГО ВТС ХҚКО платформасына қосылатын бірінші өнім бола алады. Барлық мүмкіндіктермен оны 6-8 айда жүзеге асыруға болады», - деді ол. «Азаматтарға арналған үкімет» цифрлық бизнес жобаларына ашық болды, сондықтан қазір халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру маңызды», - деп есептейді спикер.

«Мемлекеттік несие бюросы» АҚ басқарма төрайымы Линара Ануарбекова сақтандыру ұғымы өмірімізге берік орныққан кезде ерікті сақтандыру кеңінен тарайтынын айтты. «Адамдар төлемдердің жылдам әрі кепілді болатынына сенімді болған кезде кез келген өнімді немесе қызметті оңай сақтандыруға болады. Сақтандырудың барлық міндетті кезеңдерінде ерікті сақтандыруды оңай енгізу үшін жұмыс базасы ретінде үлкен платформа қазірдің өзінде бар. Ерікті өнімдерді сататын сақтандыру компаниялары қорғалуы үшін секторды цифрландыру алаяқтық тәуекелдерін де ескеруі керек», - деді ол.